tatarski -

Język tatarski należy do zachodniej (kipczackiej) grupy języków tureckich. Obejmuje dwie grupy dialektów: centralną (nad Wołgą w  okolicach Kazania – dialekt kazańsko-tatarski) i zachodnią rozproszoną po różnych obszarach Rosji i  na Krymie, w  tym także w Polsce (dialekt ten nazywany jest mizerskim). Język początkowo opierał się na alfabecie arabskim. Obecnie w  wariancie kazańskim, używanym w Tatarstanie, wykorzystywana jest cyrylica¹, natomiast w  zapisie języka krymskotatarskiego – zarówno cyrylica, jak i  alfabet łaciński.

Język tatarski jest językiem urzędowym w  Tatarstanie oraz na Krymie. Tatarzy zamieszkują także Litwę, Białoruś i Polskę (to efekt osadnictwa z  czasów Wielkiego Księstwa Litewskiego).

Do mniejszości tatarskiej w  Polsce należy, według rezultatów Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i  Mieszkań z  2011 r., niespełna 2 tys. osób. Zamieszkują tradycyjnie w  województwie podlaskim (dwie podlaskie wsie: Bohoniki i  Kruszyniany, były miejscami ich osadnictwa, w  obu funkcjonują meczety), a  oprócz niego wielu zamieszkało w  dużych ośrodkach miejskich – przede wszystkim w  Gdańsku i  Warszawie.

Język tatarski określany jest w  Polsce jako język wymarły – proces ten nastąpił wśród Tatarów zamieszkujących tereny Rzeczypospolitej jeszcze na przełomie XVII i XVIII w. Obecnie podejmowane są próby jego rewitalizacji. Polscy Tatarzy są zrzeszeni przede wszystkim w Związku Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej. Tatarzy wydają kwartalnik (polskojęzyczny) „Przegląd Tatarski” i  półrocznik „Życie Tatarskie”, funkcjonują także ich strony internetowe, takie jak m.in. www.tataria.eu orazwww.tatarzy.pl2.

¹ K. Damm, A. Mikusińska, Leksykon PWN Ludy i języki świata, str. 201

² http://www.inne-jezyki.amu.edu.pl/Frontend/Language/Details/12/Speakers