tatarski
Język tatarski należy do zachodniej (kipczackiej) grupy języków tureckich. Obejmuje dwie grupy dialektów: centralną (nad Wołgą w okolicach Kazania – dialekt kazańsko-tatarski) i zachodnią rozproszoną po różnych obszarach Rosji i na Krymie, w tym także w Polsce (dialekt ten nazywany jest mizerskim). Język początkowo opierał się na alfabecie arabskim. Obecnie w wariancie kazańskim, używanym w Tatarstanie, wykorzystywana jest cyrylica1, natomiast w zapisie języka krymskotatarskiego – zarówno cyrylica, jak i alfabet łaciński.
Język tatarski jest językiem urzędowym w Tatarstanie oraz na Krymie. Tatarzy zamieszkują także Litwę, Białoruś i Polskę (to efekt osadnictwa z czasów Wielkiego Księstwa Litewskiego).
Pobierz alfabet
A Ä B C Ç D E F G Ğ H X I İ Í J K L M N Ñ O Ö P Q R S Ş T U Ü V W Y Z
Do mniejszości tatarskiej w Polsce należy, według rezultatów Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań z 2011 r., niespełna 2 tys. osób. Zamieszkują tradycyjnie w województwie podlaskim (dwie podlaskie wsie: Bohoniki i Kruszyniany, były miejscami ich osadnictwa, w obu funkcjonują meczety), a oprócz niego wielu zamieszkało w dużych ośrodkach miejskich – przede wszystkim w Gdańsku i Warszawie.
Język tatarski określany jest w Polsce jako język wymarły – proces ten nastąpił wśród Tatarów zamieszkujących tereny Rzeczypospolitej jeszcze na przełomie XVII i XVIII w. Obecnie podejmowane są próby jego rewitalizacji. Polscy Tatarzy są zrzeszeni przede wszystkim w Związku Tatarów Rzeczypospolitej Polskiej. Tatarzy wydają kwartalnik (polskojęzyczny) „Przegląd Tatarski” i półrocznik „Życie Tatarskie”, funkcjonują także ich strony internetowe, takie jak m.in. www.tataria.eu orazwww.tatarzy.pl2.
1 K. Damm, A. Mikusińska, Leksykon PWN Ludy i języki świata, str. 201
2 http://www.inne-jezyki.amu.edu.pl/Frontend/Language/Details/12/Speakers