kaszubski -

Język kaszubski należy do grupy języków zachodniosłowiańskich i lechickich. Ulegał on wpływom języka dolnoniemieckiego, staropruskiego i połabskiego, a  także wykazuje pewne cechy wspólne z dialektami wielkopolskim i  mazowieckim. Do zapisów tekstów w  tym języku początkowo używano alfabetu ogólnopolskiego, jednak nie oddawał on w  pełni cech fonetycznych tego języka. Unikatowy alfabet kaszubski powstał w drugiej połowie XIX wieku. Przez dziesięciolecia język kaszubski nie był uznawany za osobny język, a  jedynie za dialekt języka polskiego. Używana obecnie forma pisana języka kaszubskiego jest ewolucją formy zaproponowanej w 1879 r. przez Floriana Ceynowę, w  wydanej w 1879 r. w  Poznaniu „Zarés do Grammatikj Kašébsko-Słovjnskjè Mòvé”.

W  roku 2003 przydzielono językowi kaszubskiemu trzyliterowy międzynarodowy kod CSB według normy ISO. 

Osoby posługujące się językiem kaszubskim zamieszkują głównie Polskę. Nadal aktywne są skupiska kaszubskich emigrantów w Kanadzie. Mniej lliczni Kaszubi przebywają także w  Niemczech i  USA. Obecnie Polskę zamieszkuje około 400 tys. osób posługujących się językiem kaszubskim, z  czego około 100 tys. deklaruje go jako język ojczysty¹. W Polsce istnieje kilkadziesiąt szkół, w  których dzieci uczą się kaszubskiego (ponad 17 tys. osób w  roku szkolnym 2013-2014). Od 2005 r. istnieje możliwość zdawania z niego egzaminu maturalnego. W  języku kaszubskim wydawane są książki i  czasopisma, emitowane są regionalne programy radiowe i  telewizyjne.

Język Kaszubów rozwija się prężnie na Pomorzu, gdzie używany jest jako język liturgii w  kilkunastu parafiach. Mówi się w  nim także w  lokalnych mediach, a  nawet w  szkołach. Folklor Kaszubów propaguje przede wszystkim Kaszubski Park Etnograficzny, gdzie oprócz języka można poznać również bogatą kulturę Kaszubów.
Najstarsze druki wykonane w  języku kaszubskim pochodzą z  XVI wieku.

Dodatkowe nazwy zostały ustalone dla 21 gmin zamieszkanych przez osoby posługujące się językiem kaszubskim (gminy: Brusy, Bytów, Chmielno, Czarna Dąbrówka, Dziemiany, Karsin, Kartuzy, gm. m. Kościerzyna, gm. w. Kościerzyna, Linia, Lipnica, Lipusz, Luzino, Parchowo, Sierakowice, Somonino, Stężyca, Sulęczyno, Szemud, Wejherowo, Żukowo).

W pięciu gminach zamieszkanych przez osoby posługujące się językiem kaszubskim (Linia, Luzino, Parchowo, Sierakowice, Żukowo) wprowadzono możliwość używania języka kaszubskiego jako języka pomocniczego.

¹  T. Kostyrko, T. Zgółka, Kultura wobec kręgów tożsamości: Kongres Kultury Polskiej: materiały konferencji przedkongresowej, str. 184